Początki biblioteki w Raszówce sięgają roku 1962 roku, w którym powstała jako Gromadzka Biblioteka Publiczna z siedzibą w Krzeczynie Wielkim (obsługiwała ona cztery miejscowości: Chróstnik, Krzeczyn Wielki, Krzeczyn Mały, Górzycę). Pierwszym pracownikiem był pan Bolesław Bujak. Na terenie obecnej gminy istniało kilka Gromadzkich Rad Narodowych, m.in. w Miłoradzicach, Niemstowie, Księginicach, Zimnej Wodzie i każda z nich posiadała pełnoetatowe biblioteki. W miejscowościach, w których nie było bibliotek, obowiązkowo musiały działać punkty biblioteczne. Zakładano je w Klubach Rolnika i Klubach Ruchu bądź zawierano umowy z osobami prywatnymi, które za niewielkim wynagrodzeniem udostępniały książki w prywatnym mieszkaniu.
Około 1963 roku oddano do użytku budynek Wiejskiego Ośrodka Kultury w Chróstniku i tam przeniesiono bibliotekę. W tym okresie pracowała pani Halina Studzińska z Krzeczyna Wielkiego, a od listopada 1964 r. pracę podjęła pani Izabela Sauer. Księgozbiór zawierał wówczas około 1 tysiąca woluminów. Pieczę merytoryczną nad biblioteką sprawowała Powiatowa Biblioteka Publiczna w Lubinie, natomiast kadrową, Rada Gromadzka. Biblioteka współdziałała z Kołem Gospodyń Wiejskich oraz Związkiem Młodzieży Wiejskiej. Wspólnie organizowali różnego rodzaju odczyty, prelekcje ( ale poza biblioteką ), organizowali obozy dla młodzieży w czasie wakacji, konkursy recytatorskie.
W 1972 roku utworzono w powiecie lubińskim gminę Lubin, zmieniła się struktura terytorialna, w miejsce Gromadzkich Rad Narodowych utworzono jedną gminę, w skład której wchodziły następujące sołectwa: Buczynka, Chróstnik, Czerniec, Dąbrowa Górnicza, Gogołowice, Gola, Gorzelin, Górzyca, Karczowiska, Kłopotów, Krzeczyn Mały, Krzeczyn Wielki, Księginice, Lipiny, Miłoradzice, Miłosna, Miroszowice, Niemstów, Obora, Osiek, Pieszków, Raszowa Duża, Raszowa Mała, Siedlce, Składowice, Ustronie, Wiercień i Zimna Woda. W późniejszym okresie włączono w skład gminy sołectwa: Lisiec, Bukówna i Szklary Górne.
W 1974 roku Wiejski Ośrodek Kultury przeobraził się w Gminny Ośrodek Kultury, któremu podporządkowano formalnie i merytorycznie wszystkie biblioteki Gminy Lubin. Biblioteką główną została biblioteka w Chróstniku, natomiast pozostałe biblioteki przekształcono w filie. Gminnej Bibliotece Publicznej przyznano dwa etaty, na filiach jeden. Na wniosek Radnych Gminy Lubin w 1991 roku zmniejszono etaty do 1½ w bibliotece gminnej i ½ na filiach.
W 1981 roku oddano do użytku budynek w Raszówce, w którym znalazło się miejsce dla biblioteki. Od tego czasu siedzibą Gminnej Biblioteki Publicznej jest Raszówka. Pierwszym pracownikiem biblioteki była pani Halina Studzińska, potem od 1964 do 2005 roku pani Izabela Sauer jako kierownik i pani Anna Sośnicka – bibliotekarz. Od 2005 do dnia dzisiejszego dyrektorem Gminnej Biblioteki Publicznej w Raszówce jest pani Wioletta Olech, a bibliotekarzem Izabela Tyrcz.
Od 1 marca 2012 roku biblioteka w Raszówce prowadzi Punkt Biblioteczny w Zimnej Wodzie, usytuowany w świetlicy wiejskiej w Zimnej Wodzie.
W wyniku reorganizacji sieci bibliotek w 2011 roku połączono filię w Składowicach z filią w Księginicach, filię w Szklarach Górnych z filią w Oborze, filię w Gogołowicach z filią w Miłoradzicach oraz zlikwidowano filię w Zimnej Wodzie, tworząc punkt biblioteczny.
Źródło:
- Sternicki Cz., Tokarczuk S., „Monografia Gminy Wiejskiej Lubin, Lubin 1977 s. 165
- na podstawie wywiadu z panią Izabelą Sauer,
- Sternicki Cz., Tokarczuk S., Na przestrzeni lat, Lubin 1995 s. 72
Biblioteka w Chróstniku istnieje od 1974 roku. Pierwsza książka wpisana do Księgi Inwentarzowej była zarejestrowana 18 czerwca 1974 roku. Była to książka Gustawa Morcinka pt.”Czarna Julka”Wyd.5 z 1971 roku przez wydawnictwo „Czytelnik”. Siedziba filii przenoszona była trzykrotnie do różnych miejscowości. Pierwszą siedzibą były pomieszczenia PGR w Krzeczynie Wielkim. W 1980r. biblioteka została przeniesiona do budynku Szkoły Podstawowej
w Górzycy. W pomieszczeniu, jakie zostało przeznaczone na jej działalność ( ok 5 m2.) nie można było nawet wypakować wszystkich książek. Oprócz tego, że było małe było też ciemne i zimne.
W roku 1981 ze względu na zbyt małe pomieszczenie i niską w nim temperaturę, biblioteka została przeniesiona do jednego z pomieszczeń Gminnego Ośrodka Kultury w Chróstniku, gdzie znajduje się do dnia dzisiejszego. Najpierw było to pomieszczenie o powierzchni ok.30 m² , a w 1992 roku biblioteka zyskała dwa dodatkowe pomieszczenia i obecnie powierzchnia biblioteki wynosi 53 m².
Źródło:
- księga inwentarzowa biblioteki,
- materiały zebrane przez pracownika biblioteki w Chróstniku, panią Anną Sośnicką,
Biblioteka w Księginicach powstała w 1949 roku i mieściła się w siedzibie Gromadzkiej Rady Narodowej pod nr 32 jako Gromadzka Biblioteka Publiczna. Początkowy jej księgozbiór stanowiło 289 egzemplarzy wpisanych do księgi inwentarzowej. Pod pozycja pierwszą wpisano książkę: „Myśli o dawnej Polsce” autora A. Lampe wydaną przez wydawnictwo „Książka” z Warszawy , rok wydania 1948. Bibliotekę prowadził wówczas pracownik Gromadzkiej Rady Narodowej pan Bolesław Śniadecki. W 1956 roku Bibliotekę przeniesiono do dwóch pomieszczeń na parterze w budynku nr 20, w którym działała też Agencja Pocztowa. Obowiązki bibliotekarza powierzono pracownikowi Gromadzkiej Rady Narodowej pani Romanie Lewickiej, która pracowała w bibliotece do 1961 roku. Biblioteka czynna wówczas była codziennie od godz. 16.00 do godz. 18.00. Na przełomie lat 1961/1962 obowiązki bibliotekarza przejęła pani Maria Poczynek, która pracowała w bibliotece do 1967 roku. W roku 1964 biblioteka weszła w struktury powiatu i podlegała pod względem merytorycznym i instruktażowym Powiatowej i Miejskiej Bibliotece Publicznej w Lubinie, której kierownikiem był pan Władysław Roman. Pierwszy wpis z wizytacji nosi datę 19 października 1964 roku. Mijają kolejne lata i znów następuje zmiana na stanowisku bibliotekarza. Jest 1967 rok i pracę w bibliotece rozpoczyna pani Genowefa Piszel, która pracuje tutaj do kwietnia 1973 roku. W latach 1973- 1975 w bibliotece pracuje pani Krystyna Roch. W międzyczasie powstaje w strukturach Urzędu Gminy Ośrodek Kultury z siedzibą w Chróstniku, któremu podlega również biblioteka. Dyrektor Gminnego Ośrodka Kultury pan Józef Janiszewski proponuje pracę pani Zeni Dubiec, która rozpoczyna swoją pierwszą pracę zawodową i pracuje w bibliotece do dnia dzisiejszego.
W bibliotece odbywają się zajęcia dla dzieci, wyświetlane są bajki z przeźroczy. Wykonuje się liczne gazetki ścienne i wystawy, prenumerowana jest prasa codzienna i tygodniki. W Księginicach w pałacyku mieściła się Zasadnicza Szkoła Budowlana z internatem dla uczniów. Nauczyciele i młodzież bardzo często korzystali z księgozbioru i przychodzili czytać prasę.
W bibliotece brak jest wody, toaleta jest na zewnątrz budynku, pomieszczenia są ogrzewane piecami kaflowymi i oświetlenie jest niedostateczne. Po staraniach pani bibliotekarki udaje się przeprowadzić mały remont tj. wymianę instalacji elektrycznej, przyłączenie do pieca c.o., malowanie pomieszczeń i położenie wykładziny na podłodze. Biblioteka zyskuje na wyglądzie, łatwiej jest utrzymać czystość i jest już wreszcie ciepło. W dalszym ciągu brakuje jednak bieżącej wody i toalety. W 2002 roku po likwidacji Agencji Pocztowej biblioteka uzyskuje 2 dodatkowe pomieszczenia z dostępem do bieżącej wody i toalety. W jednym z pomieszczeń spotykają się panie, które zakładają Koło Gospodyń Wiejskich.
W 2008 roku zapada decyzja o przeniesieniu biblioteki do pałacyku, gdzie siedzibę ma również Gminny Ośrodek Kultury. Biblioteka zostaje wyposażona w nowe meble, półki na książki, do dyspozycji czytelników jest komputer z bezpłatnym dostępem do Internetu, zajmuje jedno duże pomieszczenie o powierzchni 70 m².
Źródło:
- księga inwentarzowa biblioteki,
- materiały zebrane przez pracownika biblioteki w Księginicach, panią Zenę Dubiec,
Biblioteka w Oborze istnieje od 1989 roku. Początkowo działała jako punkt biblioteczny założony z inicjatywy bibliotekarki pani Izabeli Zawadki, która pracowała w Filii GBP w Szklarach Górnych. Tak było do około 1990 roku, w 1991 roku przekształcono punkt w filię Gminnej Biblioteki Publicznej w Raszówce.
Pierwsze własne książki biblioteka zakupiła dzięki Społecznemu Komitetowi Gazyfikacji wsi Obora, który przekazał na ten cel 30.000 zł.
Od początku istnienia biblioteka przenoszona była czterokrotnie, trzy razy w obrębie jednego budynku, do coraz większych pomieszczeń, w 2011 roku bibliotekę przeniesiono do nowo wybudowanego budynku świetlicy wiejskiej. Biblioteka zajmuje pomieszczenie o powierzchni 54m2 oraz otrzymała nowe wyposażenie.
Źródło:
- materiały zebrane przez pracownika biblioteki panią Elżbietę Zieleniec
Biblioteka w Miłoradzicach powstała w 1948 roku w wyniku ogłoszonego przez redakcję „Chłopska Droga” konkursu na zorganizowanie bibliotek wiejskich. Warunkami konkursu były: zebranie minimum 50 czytelników, zapewnienie pomieszczeń, przygotowanie regałów, względnie szaf na książki. Spełnienie tych warunków nie było prostą sprawą. Organizowaniem czytelnictwa
w Miłoradzicach zajęli się panowie Klemens Radulewicz i Franciszek Rolnicki. Byli oni wówczas członkami Związku Walki Młodych. Chodzili od domu do domu i przyjmowali zapisy do nowo tworzonej biblioteki, a także zbierali książki, które ludność miejscowa chętnie ofiarowywała.
W akcji zebrano 50 książek. Biblioteka uzyskała wówczas budynek, wprawdzie zniszczony, ale dzięki ofiarności młodzieży skupionej w ZWM i ludności miejscowej budynek ten odnowiono, wymalowano ściany, wstawiono okna. Tymi pracami kierowała pani Stefania Śliczna. Taki był początek.
W 1949 roku redakcja „Chłopskie Drogi” ogłosiła wyniki konkursu. Miłoradzice znalazły się na liście zwycięzców. Przyznano dla nowej biblioteki 250 woluminów. Do Warszawy pojechali zaproszeni przez redakcję panowie Radulewicz i Rolnicki, gdzie na uroczystym spotkaniu wręczono nagrodę.
W 1951 przeniesiono bibliotekę do nowego budynku, w którym otworzono też świetlicę. Biblioteka posiadała wówczas już dwa pomieszczenia, w których urządzono wypożyczalnię i czytelnię, powstaje Koło Przyjaciół Biblioteki, dzięki któremu w 1952 roku przyznano etat. Pierwszym etatowym kierownikiem biblioteki była pani Stefania Troszczyńska, następnie pani Maria Radulewicz, Danuta Żyłowska, od 1969 do 1989 pani Zofia Szulc, a od 1.06.1989 roku, do chwili obecnej - Regina Miśta.
Od 1965 roku zaczęły powstawać punkty biblioteczne, będące placówkami pomocniczymi. Za ich pośrednictwem zbiory udostępniane były większej rzeszy czytelników, którzy ze względu na odległość od biblioteki stałej, godzin otwarcia, a przede wszystkim „głodu wiedzy książki” potrzebowali takiej inicjatywy. Powstały następujące punkty biblioteczne:
1965 Gogołowice ( działał do 1978r.)
1967 Buczynka (działał do 1989r.)
1967 Raszowa Duża (działał do 1990r.)
1969 Raszowa Mała ( działał do 1989r.)
1973 Pieszków ( działał do 1989r.)
1986 Miłosna (działał do 1990r.)
Punkt biblioteczny zaczynał działać w momencie podpisania przez osobę prowadzącą zobowiązania, na mocy którego biblioteka zapewniała dostarczenie sprzętu czyli regałów bądź szafy, kart czytelnika, zobowiązań czytelniczych oraz najważniejsze, książek. Osoba przyjmująca punkt zobowiązywała się do sporządzania miesięcznych sprawozdań
z działalności punktu i do dnia 5-go każdego miesiąca przekazywania go do bibliotek.
W 1967 roku, w dniach od 19 do 23 września, przeprowadzona została pierwsza udokumentowana kontrola przeprowadzona przez Józefa Janiszewskiego - instruktora Powiatowej i Miejskiej Biblioteki Publicznej w Lubinie. Jak wynika z w/w sprawozdania do 1967 roku nie była prowadzona żadna dokumentacja biblioteki, czyli zupełnie nie prowadzono ewidencji, brak dowodów zakupu, realizacji dezyderatów za ostatnie lata, od chwili powstania biblioteki nie przeprowadzono skontrum księgozbioru oraz selekcji. Stwierdzono także brak dokumentacji potwierdzającej jakąkolwiek pracę z czytelnikiem.
Z w/w kontroli wynika, iż nie była prowadzona księga inwentarzowa. Pierwszy wpis do księgi nosi datę 15.08.1947 roku, ale przeglądając następną stronę można znaleźć wpisane książki które wydane były nawet w 1966 roku, księgę najprawdopodobniej założono po dokonanej kontroli.
Pierwszym dokumentem, który mówi o prowadzeniu działalności oświatowej jest „Plan pracy Gromadzkiej Biblioteki Publicznej w Miłoradzicach 1967/68”. Główne założenia tego planu opierały się na prowadzeniu różnego rodzaju pracy oświatowej zgodniej z wytycznymi VIII Plenum KC PZRP, kontynuując hasło rzucone przez Powiatową i Miejską Bibliotekę Publiczną w Lubinie „Biblioteka ośrodkiem ideowo-politycznego wychowania”. Zgodnie z tym hasłem biblioteka miała zwrócić szczególną uwagę na obchodzone rocznice np. rocznicą powstania PZPR, 50 rocznicę Wielkiej Socjalistycznej Rewolucji Październikowej, jak również wszelkie inne uroczystości typu: Dzień Obronności Ludowej, Dzień Nauczyciela, Dzień Wojska Polskiego, itd. W założeniach tego planu jest również remont pomieszczenia biblioteki oraz tworzenia nowych punktów bibliotecznych.
Ze sprawozdania z tego roku wynika, że przeprowadzony został generalny remont lokalu tj.: malowanie ścian, naprawa pieców, uzupełnienie instalacji elektrycznej, malowanie podłóg. Pomieszczenia zostały dostatecznie urządzone, zakupiono stoliki, krzesła, telewizor, radia z adapterem, dywany. Można powiedzieć, że jak na tamte czasy biblioteka była bardzo dobrze wyposażona. Poczyniono również kroki w celu zakupu regałów.
W 1969 roku wypełniony został pierwszy formularz GUS. Według niego biblioteka posiadała 3220 woluminów, 467 czytelników w bibliotece i 4311 wypożyczeń oraz 144 czytelników w punktach, którzy wypożyczyli 532 książki.
Pierwszy udokumentowany zakup książek do biblioteki odbył się 1.03.1969 roku, zakupiono wtedy 1 tom Wielkiej Encyklopedii Powszechnej”, którą wpisano do księgi inwentarzowej pod pozycją 3161.
W 1970 roku założono „Aktyw Czytelniczy”, który składał się z 6 osób, ich zadaniem było propagowanie czytelnictwa wśród młodzieży i dorosłych oraz zdobywanie funduszy
na rozwój działalności biblioteki, a odbywało się to m.in. poprzez organizowanie zabaw tanecznych.
Czasopisma po raz pierwszy zaprenumerowane zostały w 1971 roku, było to 17 tytułów czasopism.
Od 1973 roku Gromadzka Biblioteka Publiczna funkcjonowała jako Biblioteka Publiczna Gminy Lubin Filia w Miłoradzicach.
W 1996 roku w bibliotece przeprowadzono generalny remont, wylano nowe podłogi, pozbyto się pleśni ze ścian, pomalowano ściany, nie zrobiono jednak ogrzewania, było bardzo zimno, co uniemożliwiało zorganizowanie jakichkolwiek zajęć.
Biblioteka była kilka razy przenoszona. W 2006 roku w związku z remontem całego budynku, w którym się znajdowała, przeniesiono bibliotekę do pomieszczenia po byłej szkole, jednak kiedy remont zakończono okazało się, że nie ma tam miejsca dla biblioteki, pozostała ona, chociaż było tam trochę cieplej, w brudnym, zniszczonym budynku szkoły, ale dostała nowe całe wyposażenie, które na tle zniszczonych ścian i podłogi nie robiło żadnego wrażenia. I wreszcie przyszedł rok 2010, luty, kolejna przeprowadzka, tym razem zakończona wprowadzeniem się w listopadzie 2010 do wyremontowanego, a przede wszystkim ciepłego pomieszczenia, przystosowanego również dla czytelników niepełnosprawnych.
Źródło (zebrane przez pracownika biblioteki panią Reginę Miśta):
- kronika Gromadzkiej Biblioteki Publicznej w Miłoradzicach,
- plan pracy Gromadzkiej Biblioteki Publicznej w Miłoradzicach,
- sprawozdanie z działalności kulturalno-oświatowej biblioteki z 1968 r.,
- księga inwentarzowa biblioteki
Biblioteka w Niemstowie powstała w 1955 roku jako Gromadzka Biblioteka
w powiecie Lubin Legnicki. Pierwszą książką, jaka została wpisana do księgi inwentarzowej 29.08.1955 roku, był „Biały Książę” J. Kraszewskiego. W tamtym okresie biblioteka mieściła się w jednym, małym pomieszczeniu w budynku Gromadzkiej Rady Narodowej. Pieczę nad nią sprawowała Powiatowa Biblioteka Publiczna w Lubinie. Pracownikami biblioteki byli najpierw pracownicy Gromadzkiej Rady Narodowej, którzy w wolnym czasie prowadzili bibliotekę. W latach 70 z okazji dożynek powiatowych bibliotekę przeniesiono do dwóch nowo wyremontowanych pomieszczeń, też w budynku GRN w Niemstowie. Była to już biblioteka z prawdziwego zdarzenia, posiadała wypożyczalnię i czytelnię oraz zatrudniony był pracownik. Wyposażona była w sprzęt RTV (telewizor, radio, magnetofon). Wszystko było tak przygotowane, ponieważ spodziewano się gościa z Ministerstwa ( opowiada pan Jamroga, który wówczas pełnił funkcję kierownika biblioteki). Biblioteka w tamtym czasie obsługiwała czytelników oraz prowadziła działalność kulturalno – oświatową. Odbywały się odczyty, zajęcia z dziećmi, lekcje biblioteczne i spotkania z ciekawymi ludźmi. Ciekawostką może być przyjazd do biblioteki państwa Gucwińskich z wrocławskiego ZOO, którzy przywieźli ze sobą piękny okaz węża.
Tak działo się w bibliotece do 1984 roku. Wiosną tego roku budynek, w którym mieściła się biblioteka uległ częściowemu zawaleniu. Zniszczona została biblioteka, część księgozbioru i sprzęt. Tymczasowo przeniesiono ja do świetlicy wiejskiej, bez możliwości wypożyczania. Trwało to tak aż trzy lata. W momencie, kiedy nastąpiły zmiany w szkolnictwie i powstała w Lubinie Szkoła Zbiorcza, część uczniów przeniesiono, zwolniło się kilka pomieszczeń w szkole, i tam przeniesiono bibliotekę. Ale i tam nie urzędowała długo. Szukano kolejnego miejsca. Znalazła się rodzina, która w swoim prywatnym domu zgodziła się przyjąć bibliotekę wydzierżawiając jej jedno pomieszczenie na parterze (było to około 30 m2).
Po częściowej likwidacji ośrodka zdrowia bibliotekę przeniesiono najpierw na piętro tego budynku, a następnie na parter, gdzie funkcjonuje do dnia dzisiejszego.
W 2010 roku biblioteka przeszła generalny remont. Obecnie jest to piękna, nowoczesna biblioteka, która zajmuje 115m2 powierzchni. Posiada nowe wyposażenie, sprzęt komputerowy oraz dużo miejsca przeznaczonego na prowadzenie wszelkiego rodzaju działalność kulturalno – oświatową.
Źródło:
- wywiad z byłym kierownikiem biblioteki panem Janem Jamrogą przeprowadzony przez panią bibliotekarkę Urszulę Kurowską,
- Kronika Ochotniczej Straży Pożarnej w Niemstowie,
- księga inwentarzowa biblioteki
